KARMANADA SAYXUNOBOD TAJRIBASI AMALDA

 Bugun Karmana tumani hokimi Valijon Adizov, tuman hokimining birinchi o’rinbosari Sherzod Zayniyev "Gulobod" mahallasida bo‘lib, mahalla mas'ullari tomonidan Sayxunobod, Uychi, Zarbdor, G‘ijduvon tajribalari asosida aholini tadbirkorlikka jalb qilish borasida amalga oshirilgan ishlarni o‘rganishdi.

 Xususan, Z.Komilov xonadonida bo‘lib, 2 sotix issiqxonada "Veshenka" navli qo‘ziqorin, limon, mandarinlarni yetishtirish jarayonlari bilan tanishildi. - Yaqinda Rossiya davlatidan kelib, qo‘shimcha daromad topish maqsadida imtiyozli kredit olib, issiqxona faoliyatini yo‘lga qo‘ydim. - Kelgusida faoliyatimni yanada kengaytirish niyatidaman, – deydi Zayniddin Komilov.

 Shuningdek, S.Salimov xonadoniga borilib, imtiyozli kredit olgan holda tashkil etilgan qo‘ziqorinchilik faoliyati o‘rganildi. Tuman rahbari tadbirkorlar bilan samimiy suhbatda bo‘lib, tadbirkorlik faoliyatini yanada kengaytirish uchun bir qator taklif va tavsiyalar berdi.

Aholini roʻyxatga olish qachon oʻtkaziladi?

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2024-yilning yilning 4-mart kuni imzolangan “Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Statistika agentligi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PQ-114-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Yoʻl xaritasi”ga muvofiq, respublikamizda 2025-2026-yillarda aholini roʻyxatga olish tadbirini oʻtkazish belgilandi.

Bugungi kunda, Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari muhokamasi portalida (https://regulation.adliya.uz/project) “2026-yilda aholini roʻyxatga olishni oʻtkazish toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni loyihasi (2024-yilning 6-noyabrida jamoatchilik muhokamasi yakunlangan) hamda Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olishga tayyorgarlik koʻrish, uni oʻtkazish, natijalarini tahlil qilish va eʼlon qilish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qaror loyihalari (2024-yilning 8-noyabrida jamoatchilik muhokamasi yakunlangan) belgilangan tartibda tegishli idoralar bilan kelishish uchun eʼlon qilingan.

Loyihalarga koʻra, Oʻzbekiston Respublikasida aholini roʻyxatga olish 2026-yilning iyul-avgust oylarida oʻtkazilishi rejalashtirilgan.

Aholini roʻyxatga olish 2 xil usulda, yaʼni Internet jahon axborot tarmogʻi orqali hamda roʻyxatga oluvchi xodimlar tomonidan uy-uy yurgan holda planshet qurilmalari yordamida roʻyxatga olish varagʻi shakllarini elektron toʻldirish orqali amalga oshirilishi koʻrsatib oʻtilgan.

Aholini roʻyxatga olishga koʻmaklashish maqsadida, Qoraqalpogʻiston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari huzurida Respublika komissiyasi hamda hududiy komissiyalar tashkil etiladi.

2024-2026-yillarda Jahon bankining imtiyozli kredit mablagʻlari hisobidan aholini roʻyxatga olish uchun zarur texnik va dasturiy vositalar xarid qilinadi.

Shuningdek, 2025-yil 1-iyuliga qadar masʼul idoralarga aholi punktlari va koʻchalar nomlari, uylar va hovlilarning toʻliq raqamlanganlik koʻrsatkichlarini oʻrnatishni yakunlash topshiriqlari koʻrsatib oʻtilgan.

Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olishga tayyorgarlik koʻrish, uni oʻtkazish, natijalarini tahlil qilish va eʼlon qilish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qaror loyihasi 8 ta ilova hujjatlarni oʻz ichiga olgan:

1-Ilova. Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olishga tayyorgarlik koʻrish, uni oʻtkazish, natjalarini tahlil qilish tartibi toʻrisidagi Nizom;

2-Ilova.   Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olishga tayyorgarlik koʻrish, uni oʻtkazish, natijalarini tahlil qilish va eʼlon qilish boʻyicha chora-tadbirlar;

3-Ilova. Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olish dasturi;

4-Ilova. Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olish varagʻi shakllari roʻyxati;

5-Ilova. Aholini roʻyxatga olish jarayonlariga jismoniy shaxslarni jalb etishva ularga haq toʻlash tartibi toʻgʻrisidagi Nizom

6-Ilova. Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olishning shaxsga doir maʼlumotlarini hisoya qilish tartibi toʻgʻrisidagi Nizom

7-Ilova. Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olishning yakuniy maʼlumotlarini taqdim etish tartibi toʻgʻrisidagi Nizom

8-Ilova. Oʻzbekiston Respublikasida 2026-yilda aholini roʻyxatga olish jarayonlarida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini samarali qoʻllash va axborot xavfsizligini taʼminlash boʻyicha ishchi guruhi tarkibi.

Eslatib oʻtamiz, Oʻzbekiston 1989-yildan buyon aholini roʻyxatga olmagan. Prezident Farmoniga muvofiq, aholini roʻyxatga olish 2022-yilda oʻtkazish rejalashtirilgan edi, ammo COVID-19 pandemiyasi tufayli keyingi yilga koʻchirilgandi.

Shu maqsadda, aholini roʻyxatga olishning maxsus sayti https://aholi.stat.uz joriy etildi, "Yangi Oʻzbekistonning bir qismi boʻl!" tadbirining logotipi va shiori tayyorlandi.

Karmana tuman statistika boʻlimi

SIZGA DOIM TA’ZIMDAMIZ, AZIZ USTOZLAR!

 

Bugun Karmana tumanidagi "Muhtasham" tantanalar uyida 1-oktabr – O‘qituvchi va murabbiylar kuni munosabati bilan soha fidoyilari bayram dasturxoni atrofida jam bo‘lishdi.

 

 Bayram tadbirida dastavval tuman hokimi o‘rinbosari E.Kenjayev so‘zga chiqib, ta’lim-tarbiya sohasining barcha jonkuyar xodimlarini bayram bilan qutladi hamda ularga yosh avlodga bilim berishdek murakkab ammo sharafli kasbida zafarlar tiladi.

 

Shuningdek, tadbir davomida tumanda Xalq ta’limi tizimidagi islohotlarni amalga oshirishdagi samarali mehnati, yoshlarni ona Vatanga muhabbat, milliy va umuminsoniy qadriyatlarga hurmat ruhida tarbiyalashga qo‘shgan hissasi uchun bir guruh o‘qituvchilarga Maktabgacha va maktab ta'limi a'lochisi ko'krak nishoni topshirildi hamda fidoyi o'qituvchi va murabbiylar tashakkurnoma va esdalik sovg‘alari bilan taqdirlandilar.

 

 Tadbir davomida tuman madaniyat bo‘limining xushovoz xonandalari tomonidan ijro etilgan kuy va qo‘shiqlar bayramga yanada ko‘tarinki kayfiyat ulashdi.

 

МЕВАЛИ БОҒЛАРДАН МЎЛ ВА СИФАТЛИ ҲОСИЛ ОЛАЙ ДЕСАНГИЗ.....




         Мевали боғларнинг маҳсулдорлигини оширишнинг асосий омили уни турли касаллик ва зараркунандалардан ўз вақтида ва сифатли ҳимоя қилиш тадбирларини бажаришдир. Хўш бугунги кунда қандай зараркунанда ва касаллик турлари учрамоқда?
— Боғ ва токзорларда учрайдиган зараркунандаларнинг айрим турлари – олма, олхўри ва узум мевахўрқуртлари, бинафшаранг, сохта қалқондорлар, мева ўргимчак каналари, нок ширинчаси, нок шира бити, акация сохта қалқондори, шарқ мева қурти, ғилофли куя мавсум давомида бир неча марта авлод бериб катта зарар етказади.
Мевали дарахтларнинг касалликларида тешикчали доғланиш (клястер оспориёз), монилиоз (куйдирги касаллиги), ун шудринг, парша (қўтир касаллиги), шафтолининг барг бужмайиши, олхўрининг чўнтакча касалликлари ҳосилнинг сифат ва миқдорига катта зиён етказмоқда.


Токнинг айрим касалликлари, айниқса, уншудринг (оидиун, кул касаллиги), антракнос касаллиги, сохта уншудринг (мильдью) касалликлари кенг тарқалган.
Карантин ҳисобланган айрим зараркунандалар – калифорния қалқондори, қонли бит, тут парвонаси, ситрус оққаноти, ситрус инли куя,  паразит ўсимликлар – девпечак ва зарпечаклар йил сайин жуда кўп тарқалиб, боғбон ва соҳибкорларимизга жуда катта ташвиш туғдирмоқда.


Сабзавот ва полиз экинларида зараркунандалардан ўсимлик битлари, оққанот, ғовакловчи пашша, занг канаси, тунламлар, колорадо қўнғизи, карам бити, карам оқ капалаги қуртлари, пиёз пашшаси, сабзи пашшаси, сабзавот экинлари касалликларидан помидорнинг фузариоз, вертициллиоз сўлиш касалликлари, фитофториоз ва қўнғир доғланиш, кулранг чириш касалликлари ҳамда вирус касалликлари (тамаки мозайкаси, жуфт стриги) ва бошқа касаллик ва зараркунандалар очиқда ҳамда иссиқхоналарда катта зарар келтиряпти.
Охирги йилларда мамлакатимизда учрамайдиган зарарли ҳашорат ва каналар ҳам турли йўллар орқали кириб келди. Бунга мисол қилиб, сабзавот, полиз ва картошка зараркунандаларидан колорадо қўнғизи, иссиқхона оққанати, ғўза оққаноти, ғовакловчи пашшалар, занг канаси, қовун пашшасини кўрсатиб ўтиш жоиз. Булардан ташқари қўшни мамлакатлардан америка капалаги ҳамда картошка куясининг кириб келиш хавфи мавжуд.
Боғ-роғларга зарар етказаётган ушбу касалликларга қандай курашиш мумкин?
— Агротехник тадбирлар – эрта баҳорда зараркунанда ва касалликлар таъсирида қуриган шох-шаббаларни кесиш, шакл бериш, шох-шаббаларни, айниқса тўкилган барглар ва мева, узум қолдиқларини даладан чиқариб йўқотиш, қатор ораларини шудгорлаш лозим. Мавсум давомида агротехник тадбирларни, суғориш ишларини белгиланган муддатда ва меъёрларда ўтказилишини таъминлаш, органик ва минерал ўғитлар билан ўз вақтида ва меъёрларида озиқлантириш, кўмилган токларни ўз муддатида очиш ва кўтариш, хомтак қилиш ва чилпиш керак.


Сабзавот ва полиз экинларида белгиланган барча агротехник тадбирларни ўз муддат ва меъёрларида амалга ошириш билан ҳосилни мўл қилиб олиш мумкин.
Биологик ҳимоя тадбирлари — ҳозирги пайтда мевали боғларда олма қуртининг тухумига қарши тухумхўр паразит трихограмма, барг шираларига қарши олтинкўз, қон битига қарши афелиниус, комсток қуртига қарши псевдофикус паразитлари ҳамда барг кемирувчи қуртларига қарши микробиологик препаратлар қўлланилмоқда. Табиий кушандаларнинг фаолиятини кучайтириш учун боғларнинг ичига нектарга бой ўсимликлар экилади.
Сабзавот ва полиз экинларининг зараркунандаларига қарши биологик усулда курашда уларнинг табиий кушандаларидан энкарзия (оққанотга қарши), олтинкўз (ширалар, каналар ва трипсга қарши), тухумхўр трихограмма (ер ости ва ер устки тунламлар тухумига қарши), бракон паразити (помидор, карамда тунлам қуртларига қарши) самарали фойдаланилмоқда.
Биологик усулни иссиқхона ва очиқ майдонлардаги сабзавот экинларида қўллаш экологик тоза маҳсулот етказиб беришга имкон беради.
Кимёвий тадбирлар – мевали боғларда калмараз, клястероспориоз, доғланиш ва бошқа касалликларга қарши эрта баҳорда куртакланиш олдидан 3-4 фоизли бордо суюқлиги ёки 1 фоизли мис купроси эритмаси, зараркунандаларга қарши минерал профинли препаратлар билан ишлов бериш лозим.


Навоий вилояти ЎКЧМ инспектори:
Муминова Мохичехра

KARMANADAGI MADANIY MEROS OBYEKTLARI YAPONIYA KINOIJODKORLARI NIGOHIDA

Yaponiyaning “TBS” teleradiokompaniyasi ijodkorlari Navoiy, Samarqand va Buxoro shaharlaridagi YUNESKOning umumjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan obyektlari haqida maxsus raqamli “Video meros” kutubxonasini yaratish, “The World Heritage” teledasturining navbatdagi sonini O‘zbekistonga bag‘ishlab suratga olish maqsadida Navoiy viloyatiga tashrif buyurdi.

Karmana tumanidagi Yunesko muhofazasiga olingan Raboti Malik Karvonsaroyi va Sardoba madaniy meros obyektlariga tashrif buyurgan ijodkorlar tarixiy majmuada tasvirga olish ishlarini rejalashtirmoqda.