Подробности

Категория: Qishloq xo'jaligi

Просмотров: 410

Кармана тумани ҳокими 1 сектор раҳбари Ф.Умаров ҳазора ҳудудидаги фермер хўжалик раҳбарлари ҳамда маҳалла фуқаролари иштирокида 2019 йил ҳосили учун экилган пахта ҳосилини ўз вақтида сифатли териб олиш мақсадида давра суҳбати ўтказди. Йиғилишда 2019 йил пахта ҳосилини теришда иштирок этадиган кўнгилли теримчиларга яратилаётган шароитлар ҳақида айтиб ўтди.

Туман ҳокимлиги
матбуот хизмати
18.09.2019 й

Подробности

Категория: Qishloq xo'jaligi

Просмотров: 378

Луғатимизда бободеҳқон деган сўз бор. Шунинг учунми, бизда деҳқончиликни фақат эркакларгина эплайди қабилидаги қараш шаклланган. Аммо мамлакатимизда деҳқончилик ҳадисини олган, ишни дўндирадиган аёллар ҳам талайгина.
Телевизорда фарғоналик Лолахон Муродова, қашқадарёлик Мадина Сатторова каби омилкор деҳқонлар амалга ошираётган ишларини кўп кўрганмиз. Бугун Навоий вилояти Кармана туманидаги Дўрмон қишлоғида яшайдиган Нодира Жумаеванинг деҳқончиликда эришаётган ишлари ҳақида маълумот бермоқчимиз.
Нодира опа қишлоқда ўзи етиштирган юпқа пўчоқ булғор қалампири ва маҳаллий ҳамда Россиядан келтирилиб, махсус уруғдан экилган картошкалари билан шуҳрат топган.
–Томорқанинг ҳар қарич еридан унумли фойдаланишга ҳаракат қиламан. Ҳовлимизда картошканинг уч хилини, помидорнинг икки хилини етиштираяпмиз. Иссиқ хонада авваллари помидор ва бодринг экиб, яхшигина ҳосил олардим, икки йилдан буён юпқа пўчоқ булғор қалампири экаяпман. Ҳосили ёмон эмас. Булғор қалампирининг биз етиштираётган тури кам учрайди. Уруғини ҳам топиш мушкул. Шунинг учун ҳам махсус кўчат етиштирадиган деҳқонлардан тажриба сифатида олиб экдик. Келаси йили ўзимиз ҳам бу уруғдан экиб, деҳқонларга тарқатишни ният қиляпмиз, – деди – Нодира Жумаева.

Мутахассислар айтишича, булғор қалампири сувни унчалик ҳам хушламайди, аммо ер ҳосилдор ва унумли бўлишини хоҳлайди. Шунинг учун ҳам Нодира опа иссиқхонасидаги ўсимликларни алоҳида эътибор билан парваришлайди. Доим ерга ишлов бериб туради. 
Нодира опанинг айтишича, булғор қалампирлари ҳосил бера бошлаган. Энди улар қишгача мева тугади. Бир дона ўсимликдан 15 килограммгача ҳосил олиш мумкин. 30-35 дона булғор қалампири 1 килограмм чиқади. 
Қаҳрамонимиз томорқадан унумли фойдаланибгина қолмасдан, ҳовлисида боғ яратиб, товуқ, қуён ва мол-ҳол боқишга ҳам вақт топади. Маҳалла фаоли Шойимқул Бибитовнинг айтишича, қишлоқ аёллари Нодира опадан деҳқончилик сирларини ўрганар, шу туфайли маҳаллада томорқадан самарали фойдаланаётган хонадонлар кўп экан.

Ўзбекистон Миллий
ахборот агентлиги
22.08.2019 й

Подробности

Категория: Qishloq xo'jaligi

Просмотров: 619

Серқуёш диёримиз азалдан ширин-шакар мевалари, тилими тилни ёргувчи полиз маҳсулотлари, айниқса, боғдорчилик ва зироатчилик бобида тенгсиз боғбону деҳқонлари билан довруғ қозонган.
Бугун ана шу устун жиҳатларимизни жамлаган, ишга солган ҳамда замонавий талабларга мувофиқлаштирган ҳолда дунё бозоридаги йирик ишлаб чиқарувчилар билан рақобатлаша оладиган маҳсулотлар етиштиришга имконимиз бор.
Чунки, эндиликда агро маҳсулотларни “GLOBAL G.A.P.” стандарти бўйича осон ва арзон сертификатлаш мумкин. Юртимизда мазкур халқаро стандарт талаблари асосида илк бор мақбул қишлоқ хўжалиги амалиёти (G.A.P.– Good Agricultural Practice) бўйича давлат стандарти ишлаб чиқилди ва тасдиқланди. Бунинг натижасида, маҳаллий компаниялар жаҳон бозорига чиқиш учун халқаро сертификатни қисқа муддатда ва арзон қийматда олиш имконига эга бўлдилар.
“GLOBAL G.A.P.” – нима? Бу етиштирилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг хавфсизлигини ҳамда ишлаб чиқариш технологик занжирининг замонавий сифат ва техника талабларига мувофиқлигини таъминлашга қаратилган, бутун дунёда эътироф этилган халқаро стандартлар тизимидир. Бошқача айтганда, ушбу стандарт – озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлигини кафолатлаш ва бу борада аҳолини, яъни истеъмолчиларни ҳимоялаш мақсадларига хизмат қилади.
Ҳозирги вақтда дунёнинг 124 дан ортиқ мамлакатида қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқарувчилар айнан шу тизим асосида сертификатланганлар. Бундай сертификатга эга хўжаликлар сони эса 180 мингдан ортиқ бўлиб, уларнинг 75 фоизи ўсимлик шунослик маҳсулотлари, яъни мева ва сабзавот етиштирувчи хўжаликлардир.
Ўзбекистонлик фермерлар, ишлаб чиқарувчилар учун янги давлат стандартини қабул қилишнинг қандай афзаллиги, фойдали томонлари бор?
Гап шундаки, авваллари қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқарувчилар ўз маҳсулотларини “GLOBAL G.A.P.” стандарти бўйича сертификатлаш учун хорижий компанияларга мурожаат қилишга мажбур бўлар эдилар. Бу омил эса уларнинг ўз товарларини арзон нархда сотишига олиб келарди. Бугунги кунда маҳаллий сертификатлаш органлари ҳам бу амалиётни бажаришлари мумкин. Мазкур янгилик сертификат олишга кетадиган молиявий харажатлар ва вақтни қисқартириб, ишлаб чиқарувчилар учун тўловни миллий валютада амалга ошириш имконини беради.
Бундан ташқари, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 29 июлдаги “Қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини чуқур қайта ишлаш ва озиқ-овқат саноатини янада ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини экспорт қилувчиларнинг маҳсулотини сертификатлаштириш бўйича харажатларни “Ўзстандарт” агентлигининг асослантирилган ҳисоб-китобларига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлигининг “Экспортни рағбатлантириш агентлиги” томонидан қоплаб берилиши белгиланган.
“Ўзстандарт” агентлиги тосмонидан “GLOBAL G.A.P.” стандартини жорий этиш ишлари 2017 йилдан бошланган. Бундан асосий мақсад Ўзбекистонлик фермерларга ўз маҳсулотларини Европа иттифоқи бозорларида сотишга кўмаклашишдан иборатдир.
Жумладан, “Навоий синов ва сертификатлаштириш маркази” давлат корхонаси “Ўздавкарантин” инспекциясининг худудий бўлинмаси билан ҳамкорликда вилоятимиз фермерлари учун “GLOBALG.A.P.” стандартининг афзалликлари ва сертификатлаштириш қоидалари бўйича бир қатор ўқув семинарлари ва анжуманлар ўтказиб келаяпти. Натижада
2 та фермер хўжалиги ва 1 та балиқ етиштириш корхонасига сертификатни олишда амалий ёрдам кўрсатилмоқда. Бу жараёнларни юртимизда амалга оширилаётган ўзига хос эко-инновация, дейиш мумкин.

“Навоий синов ва сертификатлаштириш
маркази” ДК сертификатлаштириш
идораси раҳбари Б.Расулов

Подробности

Категория: Qishloq xo'jaligi

Просмотров: 378

Бу йил ҳавонинг анча иссиқ келгани ҳар қандай деҳқонни шошириб қўйди. Катта ҳаётий тажрибага эга, фидойи ва миришкорлар бу вазиятдан “силлиқ” ўтиб, олдига қўйилган мажбуриятларини самарали бажаришди.
Туманимиз барча соҳаларда хусусан, қишлоқ хўжалигида ҳам пешқадам ҳудудлардан саналади. Бу йил сув ва муносиб табиат ҳамда деҳқончиликнинг “ҳадиси”ни олган миришкорларнинг самарали меҳнати ҳар қандай об-ҳаво шароитида ҳам юқори ҳосил гарови бўлмоқда.
“Жалойир” қишлоғи нафақат Карманада, балки вилоятда ҳам томорқачи деҳқонлар юрти сифатида ном қозонган. Бу ерда она замин тафтида етиштириладиган қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари вилоят бозорларини тўлдирмоқда.
Шу ҳудудда туғилиб ўсган, айни пайтда 36 ёшни қаршилаган Лазиз Пармонов ҳам ота-боболаридан мерос бўлиб келаётган ерни эъзозлаб кам бўлмаяпти. Соҳага бўлган қизиқиш Лазизни Самарқанд қишлоқ хўжалиги институти томон чорлади. У 2007 йилда олий ўқув юртини тамомлаб, ўз тақдирини ер билан, қишлоқ хўжалиги билан боғлади.
Бундан 15 йи олдин тажрибали фермер амакиси Олим Фармоновга ёрдамчи тушиб, касб сирларини пухта ўрганди. Отаси Худойберди Фармоновнинг аграном бўлгани эса Лазизнинг соҳани чуқур идрок этишига туртки бўлди.
Соҳага бўлган қизиқиш ва ҳаётий тажриба натижасида Лазиз Пармонов 2015 йилда “Жалойир” қишлоғида “Кармана Азиз истиқболи” фермер хўжалигини ташки этди.Дастлаб хўжаликнинг умумий ер майдони 62 гектар бўлган бўлса, бугунги кунда унинг ҳудуди 120 гектарни ташкил этмоқда. Экин майдонининг 58 гектарида ғалла, 55 гектарида пахта етиштирилмоқда.7 гектар майдонда эса чарбоғ ташкил этилган.
— Айни пайтда хўжалигимизда 30 та доимий ишчилар фаолият кўрсатмоқда. Мавсумий ишчилар эса 70 нафарни ташкил этади, — дейди хўжалик раҳбари Лазиз Пармонов. — Машаққатли меҳнатларимиз эвазига жамоамиз билан бирга пахта ва ғалладан юқори ҳосил кўтариб, эл-юрт олдида юзимиз ёруғ бўлаяпти.
Техника - деҳқоннинг қаноти ҳисобланади. Етарлича техникасига эга хўжалик ҳеч қачон қоқилмайди. “Кармана Азиз истиқболи” фермер хўжалиги тасарруфида 2 та МТЗ чопиқ, 1 та МХ ҳайдов трактори ҳамда 4 та тиркама мавжуд. Бу техникаларни малакали мутахассислар бошқармоқда. Бу орқали иш самарадорлиги ошиб бораяпти.
— Эришилаётган ютуқларда 3 нафар механизатор, 12 нафар сувчимизнинг муносиб ҳиссаси бор. Бугун хўжалигимиз илғор ишчи-ходимлари хусусида сўз юритар эканмиз, аввало иш бошқарувчи Эркин Ҳалилов, механизатор Равшан Ашуров, сувчилар Холиқ Кибриёев ҳамда Уйғун Сафоевлар меҳнатини алоҳида эътироф этиш жоиз, — дейди Лазиз Пармонов. — Бу йил улар кўмагида ғалладан 60-65 центнердан ҳосил кўтардик. Натижада давлатга 215 тонна ўрнига 250 тонна буғдой топширдик.
Хўжаликнинг бундай салмоқли натижага эришиши осон кечмади. Аввало, агротехник тадбирларнинг ўз вақтида ва сифатли амалга оширилгани ютуқлар гарови бўлди. Ғалла майдонининг ҳар гектарига 1 тонна 200 килограмдан азотли, 300 килограмдан фосфорли ўғит киритилди. Шунингдек, ҳар гектар майдон5 тоннадан шарбат усулида маҳаллий ўғит билан озиқлантирилди.Бугун фермернинг хирмони донга, дастурхони нонга тўлди.
Фермер хўжалиги жамоасининг фидокорона меҳнатлари эвазига ҳар йили 40-45 центнердан пахта ҳосили етиштирилмоқда. Айни пайтгача пахта далалари 12 маротаба култивация қилинди. Ғўза ораларига 1 тонна 100 килограммдан азотли, 320 килограмдан фосфорли ўғит киритилди. Шу кунларда пахта майдонларида иккинчи суғориш ишлари амалга оширилмоқда.
— Бу йил баҳорда пахта майдонларимизга “Бухоро - 102” элита навиниэкдик. Шукурки қилинган меҳнат ва ерга бўлган илиқ муносабатимиз боис, айни пайтда ҳар бир ғўза навида 4-5 тадан кўсак бор. Баҳор серёғин келди. Шу сабабли, бу йил сувдан асло муаммо йўқ. Фақат кун исиб,бироз гармсел эсиб турибди. Аммо бу йил ҳам юқори ҳосилга эришиш учун барча имкониятларни ишга солганмиз, — дейди хўжалик раҳбари Лазиз Пармонов.
“Кармана Азиз истиқболи” фермер хўжалиги кўп тармоқли хўжалик ҳисобланади. Айни пайтда аҳил жамоа етти хазинанинг бири саналган асаларичиликни ривожлантирмоқда. Хўжалик томонидан ўтган йили 5 та асалари оиласи парвариши йўлга қўйилган бўлса, бу йил улар сони 30 тага етказилди. Шунингдек, фермер хўжалигида 40 бош қорамол, 100 бош майда шохли мол ҳамда 100 та товуқ ҳам парвариш қилинмоқда.
— Бугунги замонавий фермер фақат ғалла ва пахтага қараб қолмаслиги керак. Қишлоқ хўжалигининг бошқа тармоқларидан ҳам самарали фойдаланиш қўшимча даромад манбаи бўлади. Фермер бу орқали аввало, ўзини, ишчи-ходимлари иқтисодини мустаҳкамлаб, бозорларимиз тўкинлигини таъминлайди. Қолаверса, ғалладан бўшаган майдонларимизда пешма-пеш такрорий экин экиш ишларини амалга оширдик. Эрта кузда сабзи, шолғом, карам, мош ва бошқа қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари тайёр бўлиб, ички бозорга йўналтирилади, — дейди Лазиз Пармонов.
Ерга меҳрини бериб, у билан тиллаша олган миришкордан она замин ҳам ўз саховатини аямайди. Зеро, доно халқимиз томонидан “ерни боқсанг, ер сени боқади”, деган гап бежизга айтилмаган.

"КАРМАНА ОВОЗИ"
газетасидан олинди.
16.08.2019 й